ประวัติศาสตร์และเหตุการณ์สำคัญไทย

ใบตองแห้ง ประชาไท

บทความลงข่าวหุ้น ทำไมไทยเป็นศูนย์กลางอาเซียน

ไม่ใช่แค่ภูมิประเทศ แต่ไทยเป็น "ฐานทัพ" ของ "โลกเสรี" เป็นประเทศที่มีพัฒนาการประชาธิปไตยต่อเนื่อง เมื่อเทียบกับเพื่อนบ้าน ที่ยังเป็นรัฐสังคมนิยม รัฐบาลพรรคเดียว หรือเพิ่งพ้นระบอบทหาร ประชาธิปไตยไม่ใช่แค่เลือกตั้งแต่หมายถึงความเป็นสังคมเปิด สังคมเสรี ลองคิดดูว่าถ้าเรากลายเป็นรัฐชาตินิยม รัฐไทยนิยม เปิดเพลงปลุกใจทุกวัน เข้มงวดเรื่องนั้นเรื่องนี้ เราจะยังเป็นฐานการลงทุนของโลกตะวันตกในภูมิภาคนี้หรือไม่ (แต่พวกซ้ายเก่าเป่าปี๊ดอาจดีใจก็ได้ "จักรพรรดินิยมจงพินาศ")
.............................

ศูนย์กลางอาเซียนอยู่ตรงไหน
.............................

ไทยเป็นศูนย์กลางอาเซียน ไม่ว่าการเมืองของเราจะเป็นแบบไหน ต่างชาติก็ต้องสนใจมาลงทุนอยู่ดี จริงหรือ

ถามก่อนทำไมไทยเป็นศูนย์กลางอาเซียน ด้วยภูมิประเทศ? ใช่เลย จากจีนลงสิงคโปร์ จากพม่าไปเวียดนาม ยังไงก็ต้องผ่านไทย แต่ใช่เพียงแค่นั้นหรือ

ถ้าย้อนไปยุคสงครามเย็น ไทยคือ “โดมิโน” ตัวสุดท้ายที่ไม่ล้ม กลายเป็นฐานที่มั่นของมหาอำนาจตะวันตก เมื่อโลกเปลี่ยน เราก็เปลี่ยนเป็นฐานการค้าการลงทุนในภูมิภาคนี้ แน่นอน ทุกวันนี้ ทุนต่างชาติหรือแม้แต่ทุนไทยก็ย้ายฐานการผลิตไปจีน ไปเวียดนาม กัมพูชา ลาว และกำลังจะไปพม่ากันมากขึ้น แต่เรายังเป็น “ฐานที่มั่น” อยู่ดี เพราะอะไร

แง่หนึ่งเพราะสาธารณูปโภค ความสะดวกสบาย ทั้งด้านการสื่อสารขนส่ง ธุรกิจบริการ แต่อีกแง่หนึ่ง ก็เพราะระบอบการเมืองของเพื่อนบ้านไม่สามารถสร้างความมั่นใจเต็ม 100 ให้นักลงทุน

ลาว เวียดนาม เป็นสังคมนิยม แม้ปรับตัวขึ้นเยอะ พม่าเพิ่งเปิดประเทศ ยังไม่พ้นริ้วรอย “รัฐทหาร” เขมรอยู่ใต้ “ระบอบฮุนเซน” ยาวนาน ไม่มีที่ไหนให้ความมั่นใจเต็ม 100 เรื่องการค้าเสรี การแข่งขัน ความมั่นคงของระบบกฎหมาย

ยิ่งกว่านั้น สังคมไทยยังเป็นสังคมเปิด เปิดกว้างรับความหลากหลายแต่โบราณ อย่างที่ล้อกัน คนไทยสนุกได้ทุกเทศกาล ตรุษจีนตรุษฝรั่งพี่ไทยก็เมา การพัฒนาประชาธิปไตยหลายสิบปีที่ผ่านมาต่อให้ล้มลุกคลุกคลานเพียงไร สังคมไทยก็ขึ้นชื่อว่าให้เสรีภาพ เกือบๆ เต็มที่ มีประเทศไหนในย่านนี้ ที่ดูทีวีได้รอบโลก ใช้เน็ตได้ไม่ถูกบล็อก ฯลฯ มาเลเซีย สิงคโปร์ บางเรื่องยังเสรีน้อยกว่าเรา

ฉะนั้นเมื่อเกิดรัฐประหาร ต่างชาติวิตกไหม วิตกบ้าง แต่ถึงอย่างไรต่างชาติก็เชื่อว่าสังคมไทยไม่มีทางกลับไปเป็นสังคมปิด เชื่อว่านี่เป็นปัญหาชั่วคราวเท่านั้น ยังไง ไทยก็ไม่ปิดประเทศ ถ้าเชื่อว่าเมืองไทยจะเป็นอย่างพม่า (ในอดีต) ป่านนี้ต่างชาติหนีตายไปหมดแล้ว

พูดอีกที ที่เขายังอยู่ทุกวันนี้เพราะเชื่อว่าประเทศไทยจะกลับสู่ประชาธิปไตย เชื่อประชาธิปไตย ไม่ใช่เชื่อรัฐประหาร แต่เชื่อว่ารัฐประหารจะคืนประชาธิปไตยในเวลาอันสั้นเหมือนทุกครั้ง

กระนั้นก็มีเรื่องประหลาด ที่พอถูกนานาชาติวิพากษ์ ถูกสหประชาชาติติติง กลับมีคนส่วนหนึ่ง รวมทั้งผู้มีอำนาจบางคน พูดว่าเราไม่จำเป็นต้องเดินตามประชาธิปไตยตะวันตก เราไม่ปิดประเทศหรอก แต่เราจะเป็นแบบของเรา ดูอย่างจีนสิ เขาไม่เป็นประชาธิปไตยแบบตะวันตกยังยิ่งใหญ่ได้

ถ้าคำพูดนี้ส่งสัญญาณถึงระบอบการปกครองที่จะสถาปนาหลังจากนี้ ก็ชวนสะดุ้ง ถ้าคิดว่าเราถอยหลังกลับไปเป็นอ ย่างจีนแล้วยังรุ่งเรืองได้ เป็นความคิดที่ผิดมหันต์ ต้องเข้าใจว่าข้อแรก จีนเปลี่ยนจากปิดสู่เปิด จีนเดินมาข้างหน้าไม่ใช่ถอยหลัง ข้อสอง จีนมีประชากรพันกว่าล้าน เป็นตลาดใหม่ที่ใครก็ต้องการ ข้อสาม ระบอบของจีนมีปัญหา ไม่ใช่เศรษฐกิจเสรี GDP สั่งได้ น่าจะเห็นปัญหาปะทุในระยะใกล้ๆ

บางคนอาจบอกไม่เห็นเป็นไรเลย เรากลับมาเป็นแบบไทยๆ ไม่ต้องประชาธิปไตยจ๋า บ้านเมืองไม่วุ่นวาย ไม่มีนักการเมืองโกงกิน เสถียรภาพมั่นคง เขาก็มาลงทุนเองละน่า แต่ลองนึกภาพสังคมไทยที่เคยมีเสรีเต็มที่ กลับมาเปิดเพลงปลุกใจในโรงเรียน บังคับ ร.ร.นานาชาติสอนประวัติศาสตร์ชาตินิยม มีแนวโน้มเป็น “รัฐไทยนิยม” “รัฐราชการ” เข้มงวดเรื่องนั้นเรื่องนี้ เรายังมีจุดเด่นเป็น “ศูนย์กลางอาเซียน” อยู่หรือ

เวียดนามก็เปิดประเทศแล้ว เข้าเจรจา TPP อย่างกระตือรือร้น เขมรใกล้พ้นจากการเมืองพรรคเดียว พม่ามีแต่จะเดินไปข้างหน้า ถ้าไม่เข้าใจว่าความเป็นเสรีประชาธิปไตยคือจุดเด่นของไทย เราอาจเสียหายอย่างเรียกคืนไม่ได้